Hanım ol-olma

Senin bileceğin iş ama insan olmanın yanında hafif bir sözcük . İşte kanıtı : Pazardan dönerken yoruldum yol kenarındaki çaycının masalarından birine oturur oturmaz resimdeki hanım bana bir çilek uzattı ve dedi ki “ Keşke hepsini yemeseydik. Bir tane kaldı. Buyurun! Ben de “ Önemli değil, sağ olun” diyerek aldım. Şaşırdım. 40 sene önce Bursa köylerinden Şehir merkezine taşınmışlar ve ünlü bir işadamının çocuğuna bakarak, emekli olmuş.  Köy şivesiyle “ Şehre gelince hanım oldum.” Deyince gülümsedim ve dedim ki” Hanım olmanın şehirle ne ilgisi var ki? “Tarlaya- bağa gitmeyip her şeyi hazır alınca hanım oluyoruz ya işte ondan.” Diye cevapladı. Eskiden sessiz duranlara da “ Hanım “ hatta evlilik için tavsiye edilen bayanlara da “ Hanım hanımcık bir insan.” Derlerdi.  Çok şık giyinen hanımlara da ya da resmi konuşmalarda “Hanımefendi” sözcüğü geçerdi. Ayrıca beylerde eşlerinden “Bizim hanım mantı yapmış.” Diye bahsederlerdi. Resmi yazılarda cinsiyet olarak kadın diye yazılan sözcük, yerine göre hanım ve hatun olarak kullanılıyor. Pazarcılar sinirlenince” hanım hanım kendine gel, daha ucuzunu bulamazsın!” tarzında… Bana göre hanım olmak uslu olmakla eş değerdeydi. Babam biraz yaramazlık yapınca “ Kızım biraz hanım ol!” dediği için geçici hanımlık gösterisinde bulunurdum ama ruhum yaramaz olduğu için bun cümleyi sık sık duymak zorunda kalırdım. Bu yüzden de resmi konuşmalara uzun süre dayanamıyorum. Beyefendi ve hanımefendi sözcüğünü genelde kızdığım zaman kullanıyorum. Bu yüzden de bu sözcükle aram çok iyi değil. Bir türlü hanım olamadım gitti… İnsan olmanın,  cinsiyet kavramının çok ilerisinde olduğunu bilenlerdenim.